Protez anlam olarak vücuttaki herhangi bir eksikliğin veya işlevini tam olarak yerine getiremeyen organ veya dokunun yapay olarak yerine konulması demektir . Diş Hekimliğinde Protetik Diş Tedavisi , eksik veya kaybedilmiş dişlerin yerine yapay olarak yenilerinin getirilmesi anlamına gelmektedir. Diş eksikliğinin sayısı, konumu ve çevre dokuların durumuna göre tedavi şekli: sabit restorasyonlar, bölümlü protezler ve tam protezler ile yapılabilmektedir.
HAREKETLİ PROTEZLER
Hasta tarafından takıp çıkartılabilen ve eksik dişlerin yerini tutan yapay bir aygıt olarak düşünebiliriz. Hareketli protezler,dişlerden ve aynı zamanda kaybedilen dişler bögesindeki kalan dişeti ve kemiklerden destek alınarak yapılan protezlerdir. Genellikle, ağızda kalan dişlerin sayısı ve yerleşiminin sabit protez yapmaya izin vermemesi durumunda yapılırlar.
Dişsiz boşluklardan destek almak için bu bölgelere yayılan parçaları olduğu için hacim olarak sabit protezlerden büyüktürler. Hasta tarafından kolaylıkla çıkarılıp takılabilirler. Dişlerin kısmen kaybedildiği durumlarda kancalar (kroşe) veya hassas tutucular (anker) vasıtasıyla mevcut dişlere tutturulan protezlere hareketli bölümlü (parsiyel) protez denir. Dişlerin tamamen kaybedildiği durumlarda ise, dişsiz bölgelerdeki dişeti ve kemiğe oturan tam (total) protezler yapılır.
Dayanak dişlerin gelecek yükü kaldıramayacağı, geniş diş eksikliği içeren durumlarda ya da diş ile sonlanmayan eksik diş alanları olduğunda ya da ağızda hiç diş olmadığında hareketli protezler uygulanır.
Hareketli Bölümlü Protez
Diş ve doku destekli protetik uygulamalardır. Diş desteği için, dişin dişetine yakın bombeli alan altında kalan kısmına, kroşe(kanca) diye adlandırılan uçlar gelerek tutuculuk sağlanır. Doku desteğini protezin oturduğu doku yüzeyi sağlar. Böylece kuvvet, diş ve dokuya dağıtılmış olur.
Total (Tam) Protez
Ağızda dayanak olarak alınacak hiç dişi kalmamışsa, kuvvet iletimi, destek ve tutuculuk protezin doku yüzeyine oturmasıyla sağlanır. Tamamen doku destekli protetik uygulamalar total protez diye adlandırılır.
Sabit Protezler
Sabit protezler, mevcut dişlerden destek alınarak yapılan ve bu dişlere yapıştırılarak sabitlenen protezlerdir Dişte yapılan preperasyon sonrası alınan ölçülerden elde edilen modeller üzerinde hazırlanan yapıların, ağıza uyumlanarak, dişin üzerinde sabit olarak kalacak şekilde yapıştırılması ile oluşturulan protez çeşitleridir. . Hasta tarafından çıkarılamadıkları için sabit protezler olarak adlandırılırlar. Protezde seramik malzemelerin alt yapısında genel olarak metal alaşımlar, full seramik malzemeler ve zirkonyum kullanılır. Tek dişlerin üzerine yapılan kaplamalar veya eksik dişleri tamamlamak için komşu dişler küçültülerek yapılan köprüler, sabit protez çeşitleridir.
